Matteuspassie

.
Zaterdagavond 31 maart, Concertgebouw. Dirigent Ivan Fischer leidt het Orchestra and Choir of the Age of the Enlightenment en een zingend publiek in de Matteus.

Een gebeurtenis, zo beloofde Ivan Fischer vooraf, het samen uitvoeren van een ritueel. Dat is het inderdaad geworden. Niet een tot in de finesses uitgewerkte en gesigneerde interpretatie zoals we dat van een Herreweghe kennen. In tegenstelling tot zijn eigen Budapest Symphony dirigeert Fischer dit ensemble eerder met de losse hand, en geeft de uitvoerders veel vrijheid. De grote Fischer hebben we hier niet gezien. Wel een charismatische bescheidenheid, bezielend maar soms bijna afwezig. Het resultaat van deze formule is strikt muzikaal gesproken eerder ongelijk. Schitterend werk van evangelist Rufus Müller en bas Peter Harvey, die beiden trouwens de hele avond zonder partituur zongen. Maar ook zwakkere momenten, bij de solisten uit het koor vooral. De aria 'Geduld' (41/35) voor gamba en tenor in het begin van het tweede deel, een van mijn lievelingspassages, ging volledig de mist in door een brulboei van een tenor en ondermaats gambaspel. Maar een mooie interventie van Fischer was dan weer het idee om het orgel in de baslijn steevast aan te vullen met een beweeglijke cello.

Toch zal de avond heel sterk bijblijven. Zoals beloofd werd dit een gebeurtenis, meer dan een voorstelling. Het doet wel wat, die koralen meezingen samen met de hele zaal. Even, vaagweg, zit je daar in de kerk in Leipzig, als verre verwanten van die Duitse lutheranen die van enlightenment natuurlijk nog lang niets gehoord hadden maar Matteus' verhaal van verraad en lijden op zich lieten afkomen. Verbonden ook met de mensen op het podium. Pogen om mee te zingen met zo'n 'eenvoudig' koraal laat duidelijk aanvoelen hoe complex die muziek van Bach toch in elkaar zit.

Naast de spirituele Herreweghe, naast de vaak sfeervolle gelegenheidsuitvoeringen in een of andere kerk, heb ik nog een andere dimensie ontdekt in de Matteus. Of dit een jaarlijkse traditie moet worden weet ik niet, maar in elk geval: dit wil ik nog eens doen.