.
Ismail Kadare, Dossier H., Amsterdam, Van Gennep, 2000, ISBN 90 5515 196 3
Voor een prikje bij De Slegte
Twee westerse geleerden trekken ergens midden vorige eeuw met een bandopnemer naar het binnenland van Albanië om de laatste sporen van levend epos te registreren en zo het geheim van Homerus te ontrafelen. Maar ze krijgen te maken met een totalitair regime, Servisch-Albanische rivaliteit en volks bijgeloof.
Mijn eerste kennismaking met Kadaré. Een korte roman die uiteraard veel vertelt over Albanië - daar is het Kadaré altijd om te doen voor zover ik hem ken - maar ook over epiek. Boeiend om te lezen vanuit mijn 'klassieke' achtergrond, zonder daarom veel nieuws aan te brengen.
5 opmerkingen:
Ik heb ooit 'Het Dromenpaleis' van Kadare gelezen. In dit paleis kunnen menselijke dromen worden geanalyseerd. Uiteraard wordt nagegaan of deze dromen conform de socialistische voorschriften zijn. Een zeer degelijke roman. Maar dat is ook alles. Toen ik de achterplatten van de verramstje Kadares las, dacht ik : meer van dat (ik bedoel : metaforen voor een totalitair regime). Ik heb al die Kadares aan mij voorbij laten gaan. Hopelijk heb ik geen meesterwerken laten liggen. Darthet van de Raaklijn vond dat Kadare de Nobelprijs verdiende. Jiri Weill, Milan Kundera, Bohumil Hrabal, Ludvik Vaculik, Andrej Platonov, György Konrad, enz. - zij hebben meesterlijke literatuur gemaakt van het leven onder een totalitair regime. Zij hebben niet, zoals Kadare, van bijna elk boek een parabel gemaakt.
Ja, Kadare is een groot schrijver die met sterke metaforen het ondraaglijke leven in een totalitaire maatschappij weet te beschrijven.
Naast'Het Dromenpaleis' las ik van hem ook 'Qui a ramené Doruntine?' en 'Chronique d'une ville de pierre' ... Sorry, voor de Franse titels: ik las hem eerst in het Frans want niet Jean Darthet maar Bernard Pivot zette mij aan de Albanees te lezen. Kadare was immers vaak te gast bij Pivot die toen ook al vond dat hij de nobelprijs verdiende.Dat vond Fayard, zijn Franse uitgever, blijkbaar ook want enkele jaren geleden verscheen bij die uitgever bijna alles van Kadare in zeven schitterende banden met leeslintje.
Ik vermoed dat Kadare steeds naast de prijs greep omdat zijn positie in het totalitaire Albanië toch niet helemaal duidelijk was. Alle boeken van Kadare raakten door de censuur en werden eerst in Albanië gepubliceerd ... maar misschien kwam dat gewoon omdat de censoren van Enver Hoxha niet tussen de lijnen konden lezen en Kadare's metaforiek niet wisten te doorprikken? Het 'dromenpaleis' liet blijkbaar regelmatig steken vallen!?
Ik zou het Turkse regime niet echt totalitair durven noemen, maar het heeft toch wel totalitaire trekjes en die worden dan weer magistraal blootgelegd door nobelprijswinnaar Orhan Pamuk. Een Turks collegaatje van mij was erg boos met die internationale erkenning. "Als Pamuk op de Turkse TV verschijnt vloekt mijn zeer vrome pa en weent ons ma", vertelde ze me.
Nu rep ik mij naar 'de Slegte' ...
Dirk, telkens wij met elkaar over literatuur hebben gesproken (meestal na afloop van een concert), heb ik gemerkt dat we dezelfde literaire liefdes koesteren. Ik weet heel goed dat mijn visie op Kadare een vooroordeel is. Kan ook niet anders als je je oordeel laat afhangen van één (1) boek en enkele achterplatten. Jouw oordeel over Kadare is veel gefundeerder. Daarom - en vooraleer je op het Slegte pad gaat - deze vraag : zijn er meer boeken van Kadare die ik echt zou moeten lezen ?
Hebben de censoren van Hoxha die metaforiek niet opgemerkt ? Tjonge, jonge, wat een stelletje amateurs ! Haaaaaa !!
Tja, Stalins hoeders van de Totalitaire Staat waren stukken efficiënter. Die zijn er zelfs in geslaagd in de muziek (de meest abstracte kunstvorm) subversieve thema's te 'ontdekken'. Denk maar aan wat Sjostakovitsj allemaal is overkomen.
Nog een aanrader is "Le Monstre" ('k weet niet of dat in het Nederlands vertaald werd). De roman is ook een soort Homeros 'revisited', want het monster is het Paard van Troje ... . Het is het verhaal van de mensen die in het Paard zitten, maar ook van de stad Troje die een moderne stad wordt. Een roman over de terreur, de leugen en mystificatie van een totalitair bewind.
Na een eerste publicatie werd het boek uiteindelijk toch uit de rekken gehaald ...
Bedankt voor de mooie 'paasboodschap' van Hilde Kiebooms.
Ook ik heb mij geërgerd aan de 'paasboodschap' van de gedoodverfde opvolger van kardinaal Danneels, die in zijn jongste paasbrief:"de vreugde van het geloven" nog schreef:"Voor de buitenwereld is de Kerk vaak een instituut als een ander, met zijn leiders en leden, met zijn ouderdomsverstarring in denken en spreken, vaak streng en vastgepind op een ethische code, al te zeer gefascineerd door alles wat met seksualiteit te maken heeft, betuttelend ook en onvrij makend."
Het lijkt wel een robotfoto van de Naamse Monseigneur, die echter niet alleen de buitenwereld heeft pijn gedaan ...
Laten we hem een halt toeroepen (als zelfs Benedictus XVI, Léonard's grote voorbeeld niet te beroerd is om zijn inschattingsfouten toe te geven, zal Léonard misschien ook bezwijken onder de druk van zoveel terecht verontwaardigde christenen!?)Teken de petitie op deze webstek:http://www.evangelielevensnabij.be/petitie.asp
Zalig Pasen!
Een reactie posten