Haar lichaamstaal was een en al spanning - verbeten de partituur fixerend, zoekend naar de juiste timing om zo onopvallend mogelijk op te springen, de bladhoek, soms al te vroeg, vast te nemen, het blad te draaien en vlak te leggen. Onwillekeurig stal ze zo een deel van de show - geen geringe prestatie als de man aan het klavier Frank Braley heet. Elk da capo - halverwege de pagina twee bladzijden terugdraaien - werd zo een kleine thriller.
Wat verwacht zo'n Frank Braley van zijn partituur? Hij kent de pianopartij van Schuberts triosonate's door en door, beter dan wie ook misschien op dit ogenblik, want zijn vertolking is magistraal en de veelgeprezen cd-opname met de gebroeders Capuçon kwam op de markt in maart 2007.
Wat zou er gebeuren als de verkeerde bladzijde plots voor hem openlag? Hoe ingrijpend is dit memotechnisch ritueel? Hoe belangrijk is die onbekende dame achter hem die zich voor hem uitslooft om de juiste bladzijde muziek open te leggen?
Het is geen makkelijk karwei, partituurdraaien. Het heeft wat van souffleren tijdens een schooltoneel, maar het lijkt me ingrijpender. Het maakt de solist, in al zijn virtuoze genialiteit, kwetsbaar. De film die dezelfde titel heeft als dit stukje speelt deze dubbelzinnigheid tot in het pijnlijke uit en transformeert de tourneuse tot een onafwendbare wraakgodin.
Ik betrap er mezelf op dat ik me geen mannelijke tourneur de pages kan voorstellen. Het lijkt me zo'n archetypisch vrouwelijke bezigheid: meticuleus en, op het eerste gezicht, dienend. Terwijl ze eigenlijk op grondige wijze de touwtjes van het concert in handen heeft.
André Chouraqui* typeert die feminiene ambiguïteit mooi wanneer hij de vrouwen beschrijft in de joodse gemeenschap van zijn jeugd - waarmee we ons van het Brugse concertgebouw naar een provinciestadje in het vooroorlogse Algerije verplaatsen .
Et de fait elles étaient, au fond de leurs demeures, les maîtresses de nos destins. L'homme était une sorte de ministre des Affaires étrangères d'un gouvernement dont elles détenaient les rênes.
Dit oeroude gegeven zag ik heel even opflakkeren in de kamermuziekzaal.
Vergeef me tenslotte mijn voorkeur voor de Franse taal in deze. Geef toe, hoe geraffineerd kan een partituurdraaister zijn?
(Herinnering aan een concert in de kamermuziekzaal van Concertgebouw op woensdag 14 mei 2008. De foto is genomen in de Brusselse Gorikshallen op 1 april 2008.)
* André Chouraqui, Ce que je crois, Paris, Grasset 1979, p.35.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten